Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşta 24 Şubat itibarıyla bir yıl geride kaldı. Tüm dünyada diplomatik dengeleri alt üst eden, ekonomik açıdan etkileri küresel çapta gözlemlenen savaş devam ediyor ve görünen o ki devam da edecek. Peki, bu noktada ortaya çıkan tabloyu bir “yıpratma savaşı” olarak değerlendirmek mümkün mü? Eğer öyleyse durum ne zamandır böyle? Bu sorular gündemdeki yerini korumakta.

Öncelikle söz konusu kavrama, yıpratma savaşına değinmek gerek. Askeri bir strateji olan yıpratma savaşını, düşmanı sürekli personel ve malzeme kayıpları verdirmek suretiyle çökme noktasına kadar yıpratarak savaşı kazanmayı hedefleyen bir strateji olarak tanımlamak mümkün.

‘GERİ ADIM ATMIŞ DEĞİLLER’

Pek çok uzman Ukrayna’daki mevcut durumu bir yıpratma savaşı olarak niteliyor. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kamer Kasım da bu görüşte. Prof. Dr. Kasım, savaşın kısa vadede sona ermeyeceğini ifade ederken öncelikle tabloyu gözler önüne seriyor:

“Açıkça görülüyor ki taraflar savaş başladığından beri mevcut pozisyonlarından geri adım atmış değiller. Ukrayna toprak bütünlüğünü korumak istiyor hatta 2014’te Rusya’nın ilhak ettiği Kırım’ı da buna dahil ediyor. Rusya ise bunu kabul etmeyerek bölgedeki askeri faaliyetlerine devam ediyor.”

Prof. Dr. Kasım, “Bu şartlar göz önüne alındığında tarafların anlaşabileceği bir ortak nokta görülmüyor. Tarafların kaynaklar ve kapasiteleri devam ettikçe savaş, iki taraf için de bir yıpratma savaşı halinde sürecektir” ifadelerini kullanmakta.

CİDDİ BİR DEĞİŞİM BEKLENMİYOR

Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM) Başkanı Prof. Dr. Mehmet Seyfettin Erol ise özellikle ABD’nin Rusya’nın zayıflatılması amacıyla savaşın bir yıpratma savaşına dönüşmesini istediğinin altını çiziyor. Mevcut durumda ciddi bir değişim yaşanmasını beklemediğini dile getiren Prof. Dr. Erol şunları söylüyor:

“Taraflar, ellerindeki silah sistemleriyle birbirlerini yıpratmaya odaklanacaktır. Ancak bunun sürdürülebilir olması önem arz ediyor zira Rusya’nın ekonomik olarak zor bir süreçten geçtiği bilinmekte. Ukrayna ise Batılı devletlerin yardımlarına ihtiyaç duymakta.”

Benzer bir noktaya Prof. Dr. Kasım da parmak basıyor ve “Kapasitesini artıran giderek avantaj sağlayacaktır” diyor. Kaybedilen mühimmat ve askeri araçların yerine kim daha yenisini daha hızlı koyabiliyorsa onun avantaj elde edeceğini aktaran Prof. Dr. Kasım, “Ukrayna’nın yüzölçümü olarak büyüklüğü dikkate alındığında ve iki tarafın savaşı sürdürme kapasitelerine bakılınca savaşın uzayacağı sonucuna varabiliriz. İki tarafın da kaynakları yeterli” ifadelerini kullanıyor.

‘HEM NATO, HEM DE ABD’NİN ETKİSİYLE’

Askeri stratejide “Yıpratma savaşı genellikle daha fazla kaynağa sahip olan taraf tarafından kazanılır” diyor. Bu noktada dünyanın dört bir yanından uzmanlar, Ukrayna ve Rusya’ya bakıldığında bir tarafa ciddi bir üstünlük sağlayacak önemli bir eksikliğin göze çarpmadığının altını çiziyor. Prof. Dr. Erol bu çarpıcı noktaya şöyle değiniyor:

“Hem NATO’nun hem de ABD’nin etkisiyle, savaşın olabildiğince hızlı bitmesini isteyen Almanya gibi devletler, son dönemde Ukrayna’yı destekleme noktasında bir iradeyi kabullenmiş gözükmekte… Kısacası Avrupa’nın Rusya’yı zayıflatmak ve yıpratma savaşını sürdürmek için Ukrayna’ya yönelik yardımlarını sürdüreceği anlaşılıyor.”

Bununla birlikte “Böyle bir ortamda Rusya ekonomisi üzerindeki baskıyı arttırmak için Ukrayna Ordusu’na verilecek desteğin artacağı iddia edilebilir” diyen Prof. Dr. Erol söz konusu tablonun dünyadaki kutuplaşma sürecini hızlandıracağını da söylüyor.

Öyle ki Rusya, 2010 yılında dönemin Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ile dönemin ABD Başkanı Barack Obama arasında imzalanan ve iki ülkenin kıtalararası nükleer balistik füze kabiliyetlerini dizginlemeyi amaçlayan Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması’nı (New START) askıya alarak adeta Soğuk Savaş günlerine dönüşün sinyalini verdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Ukrayna Savaşı’nın yıldönümünde yaptığı konuşmada kararı açıklarken nükleer silahlara daha fazla yatırım yapılacağını belirtti.

[email protected] 

Kaynaklar: Foreign Affairs, BBC, Euronews, The Guardian

Kaynak: Web Özel