Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’bda iki gün süren ve birçok konuşmacının katıldığı BMGK Özel Acil Ukrayna Oturumu’nda, 193 üyeli kurulda karar, 32 “çekimser” ve 7 “hayır” oyuna karşı 141 oyla kabul edildi.

Rusya, Belarus, Mali, Suriye, Nikaragua, Eritre, Kuzey Kore “hayır” oyu kullanırken, Küba, Cezayir, Ermenistan, Bangladeş, Bolivya, Çin, Hindistan, Pakistan, İran, Kazakistan, Özbekistan, Sudan, Uganda ve Vietnam çekimser oy kullanan ülkeler arasında yer aldı.

BM Genel Kurulu’nda alınan kararın bağlayıcılığı bulunmuyor.

Türkiye dahil 50 ülkeden adil barış çağrısı

Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 50’den fazla ülkenin eş sunucusu olduğu kararda, BM şartı uyarınca tüm üyelerin bir başka devletin toprak bütünlüğüne ya da siyasal bağımsızlığına karşı kuvvet kullanma tehdidine ya da kuvvet kullanılmasına başvurmaktan kaçınması gerektiğine vurgu yapıldı.

Kuvvet kullanma tehdidi ya da kuvvet kullanarak elde edilen toprakların yasal olarak tanınmayacağı belirtilen kararda, kalıcı ve adil bir barışın uluslararası barış ve güvenliğe katkı sağlayacağı kaydedildi.

Kararda, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının insani boyutta yarattığı korkunç tahribat kınanırken, savaşın küresel gıda güvenliği, enerji, nükleer ve çevre güvenliğine olumsuz etkilerine dikkati çekildi.

Tüm üye ülkelere ve uluslararası örgütlere “Ukrayna’da kapsamlı, adil ve sürdürülebilir” bir barış elde edilmesi yönünde diplomatik çabalarını artırma çağrısı yapılan kararda, Ukrayna’nın uluslararası tanınan sınırları uyarınca kara sularına da uzanarak egemenlik, bağımsızlık, birlik ve toprak bütünlüğüne bağlılık teyit edildi.

“Çatışmaya son verilmeli”

Kararda, “Rusya Federasyonu’nun kayıtsız, şartsız ve acil bir şekilde tüm Ukrayna topraklarından askeri güçlerini çekme ve çatışmaya son verme çağrımızı yineliyoruz.” ifadelerine yer verildi.

Çatışmaya taraf olanların uluslararası insani hukuk uyarınca tüm yükümlülüklerini yerine getirmeleri talep edilen kararda, sivil toplumun güvenliği ve insani yardımın engelsiz ulaşımının sağlanması gerektiği vurgulandı.

Kararda, uluslararası hukuka göre suç kabul edilen eylemlerin bağımsız soruşturmalarla tespit edilmesi ve cezalandırılması gerektiğinin altı çizildi.

BM Genel Kurulu kararlarının bağlayıcılığı yok

Rusya’nın BM Güvenlik Konseyi’nde daimi üyeliği nedeniyle üye ülkelerin burada karar alması zorlaştı. Bu nedenle, BM üyeleri bağlayıcılığı olmasa da Rusya ile ilgili kararları BM Genel Kurulu’na taşıdı.

BM Genel Kurulu 2 Mart 2022’de de Rusya’nın saldırganlığını kınayan bir kararı 141 ‘evet’ oyuyla kabul etmişti. Yine 24 Mart’ta Genel Kurul Rusya’yı “korkunç bir insani duruma” neden olmasından dolayı kınayan ve “Ukrayna’da sivillerin korunmasına ve insani yardımın ulaşımının sağlanmasına” ilişkin bir kararı da 140 ‘evet’ oyuyla onaylamıştı.

Genel Kurul, 7 Nisan 2022’de, Rusya’yı BM İnsan Hakları Konseyi’nden çıkarma kararı almıştı.

BM Genel Kurulu, 12 Ekim 2022’de oy çokluğuyla Rusya’nın ele geçirdiği dört bölgeyi tanımama kararı alırken, 14 Kasım 2022’de de Rusya’nın Ukrayna’ya savaş tazminatı ödemesi çağrısında bulunan kararı kabul etmişti.