“Yeryüzü bir kez daha intihar ediyor ejderhanın kend­ini kavuran alevleriyle”

Aynı zamanda, Antarktika ve Grönland’a da ayak basan usta bir yelkenci olan Prof. Dr. Talat Kırış’ın, kendi edebiyat serüvenini ve “Uzak Deniz Küçük Yağmur”un hikâyesini anlattığı önsözünden geniş bir bölüm şöyle:

“Yazmak ancak okumakla beslendiğinde hayatınızda kendine yer açıyor. Benim çocukluğumun geçtiği ev Sait Faik kokardı dersem, yanlış olmaz. Varlık Yayınları’ndan çıkmış, küçük boyutta, küçük puntoyla yazılmış öykülerini okuyarak büyüdüm diyebilirim. Onun öykülerinde yaşayan, İstanbul, Beyoğlu, deniz, ada, insanlar, sokaklar ve hayaller bir ömür beni de peşlerinden sürüklediler. Öykü yazma konusunda beni en çok motive eden diğer yazarlar ise başta Cortazar, Marquez ve Borges olmak üzere, Latin Amerikalı yazarlar oldu. O yarı gerçeküstü, yarı gerçek, sürprizlerle dolu, farklı coğrafyalara ve kadim dünyalara açılan kapılar, o muazzam hayal gücü, her seferinde yeni bir maceraya atılır gibi onları izlememe yol açtı.

Yazma heyecanımı besleyen ilk edebiyat denemem, 1984 yılında Düşün dergisinin açtığı bir masal yarışmasına gönderdiğim masalla oldu. Bugün hayatta olmayan kıymetli yazarlarımız Onat Kutlar, Ülkü Tamer ve kendisine sağlıklı ve uzun bir ömür dilediğim Nursel Duruel’den oluşan jüri, ‘Daha Dünya Bebekken’ isimli masalımı mansiyon ödülüne değer bulmuştu.

Sonrasında yoğun tıp eğitimi ve zorlu beyin cerrahisi ihtisası sürecinde fırsat buldukça yazdığım denemeler, gündeme ilişkin makaleler, Yeni Gündem dergisi, Cumhuriyet ve Radikal 2 gazetelerinde basıldı. Uzun süre Yacht Türkiye dergisinde de denizcilikle ilgili yazılar yazdım. 2019’dan beri T24 internet gazetesinde düzenli olarak yazıyorum.

İlk basılan öyküm, 1990 yılında yazdığım ‘Kurşun Askerle Balerin’, 1992 yılında Argos dergisinde yayımlandı. O günden beri de öykü yazarım. Bu kitapta topladığım otuz üç öykü tam otuz üç yıla yayılmış durumda. Aralarında hiç yayımlanmamış öyküler ve son dönemde T24’te ‘Dolunay Öyküleri’ başlığı altında ayda bir yazdığım öyküler de var.

Öykülerimde tekrarlanan kavramlar, birebir aynı cümleler ve insanlar bulacaksınız. Otuz üç yıl içinde unutup da aynı cümleyi, kavramı tekrar etmekten, kullanmaktan kaynaklanmıyor bu durum. Aksine bu kavramlar, cümleler, kişiler, görünmez bir harçla öyküleri birbirine bağlasın istedim.

Örneğin, ‘Mümkün geçmiş ve mümkün gelecek’ kavramı. Belki de hayatımda üzerine en çok kafa yorduğum meselelerden biri. Tek bir hayatı sonsuz olasılıkla yaşıyoruz. Verdiğimiz her karar, beş dakikalık bir gecikme, anlık bir öfke, aylar süren bir melankoli, bazen hayatımızı ortaya koyduğumuz cesaret, bazense korkularımız, yaşayabilecekken yaşamadığımız hayatları bırakıyor arkamızda. Sonsuz sayıdaki mümkün geçmişimiz yine sonsuz sayıdaki mümkün geleceğimizi kodluyor. Bazı öykülerde bir başka öyküye doğrudan atıf bulacaksınız. Örneğin ‘Kurşun Askerle Balerin’de geçen ‘Ey aşk, dumanı tüten gümüş sürahilerden boşaldığın zaman kalbime / Yeryüzü bir kez daha intihar ediyor ejderhanın kendini kavuran alevleriyle’ dizesi gençken yazdığım bir şiirden. Aynı dizeye ‘Yüzük ve Melek’ öyküsünde, bir kutunun gizli bölmesinden çıkan kâğıtta da rastlayacaksınız. Diğerlerini size bırakıyorum, uyarına gelirse yakalarsınız, gelmezse öylece okuyup geçin.“

“Öykülerin bir kısmı, bir şarkıya ya da şiire nazire olsun diye ya da birini anmak için yazıldı. Örneğin ‘Enginlerin Aydınlığı’nı, Aydın (Engin) Abi’yi kaybettikten sonra onu hatırlayarak yazdım. ‘Sevdadır’, ölümünün ellinci yılında Arkadaş Z. Özger’i anmak için yazıldı. ‘Göğü Maviltir Bir Kırlangıç Yakamoz’, Metin Eloğlu’nun ‘Çılgar’ şiirinden doğdu. Mojave Çölü’ndeki bir otoyol kenarında yer alan Hotel California, kadim bir sahil kentinin kıyısında ‘Büyülü Sözcükler Hanı’ olarak yeniden canlandı. Kitabın sonunda bir şarkı dinleme listesi bulacaksınız. Dilerseniz ilgili öyküyü okurken ya da okumayı bitirdiğinizde, adını andığım sanatçıdan o eseri dinlersiniz. Ben o öyküleri o şarkıları dinleyerek yazdım. Kitabın adı Uzak Deniz Küçük Yağmur. İçinden deniz geçen bir kentte büyüdüm. Deniz hemen dibimizde olduğunda bile bana hep uzakları hayal ettirir. Hep palamarları bırakıp kıyıdan uzaklaştığım, kollarımı kocaman açıp gezegenimizi kucaklamaya başladığım anları hissettirir. Kısmet oldu, dünyanın en kuzeyindeki ve en güneyindeki zorlu denizlerde de, bizim Akdeniz’imizde de rüzgârın önünde dalgaların şarkısını dinleyebildim. Yağmursa her yazdığım öykünün üstüne yağdı. Kimi zaman melankolisiyle, kimi zaman aşka sürük­leyen romantizmiyle benim küçük yağmurlarım her zaman hayal dünyamın en güçlü motiflerinden biri. Denizsiz ve yağmursuz bir hayat düşünemiyorum.“