Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Afet Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Geomatik Mühendisliği Bölümü geçen 6 Şubat günü Kahramanmaraş ve çevresindeki 10 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler sonrası SAR uydu görüntüleri aracılığıyla yüzeydeki hareketlenmeleri inceledi. Uydular vasıtasıyla metrik olarak hesaplanan verilere göre fay hattının üstte kalan kısmının güneybatı yönünde altta kalan kısmının ise kuzey doğu yönünde toplam 3,8 metre hareket ederek yer değiştirdiği tespit edildi.

Uzaktan algılama tekniğiyle yapılan çalışmada yatay ve düşey hareketlerin net bir şekilde ortaya çıkartıldığını anlatan Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Afet Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Geomatik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çağlar Bayık, “Uzaktan algılama afet izleme ve tespit etme konusunda oldukça önemli bir teknolojidir. Uzaktan algılama teknolojisi pek çok veri sağlar bunlardan biri de radar uydu görüntüleridir. Uydular günün her saati ve atmosferden bağımsız her koşulda görüntü alabilmektedir. Bu uydular dünya yer kabuğuna 700-800 kilometre mesafeden ölçümler yapmaktadır. SAR sistemlerinin kuzeyden güneye ve güneyden kuzeye yan bir uçuş yaptığı için yükselen ve alçalan uydu görüntülerinden analizler gerçekleştirdik. Depremden önceki ve sonraki görüntülerin faz ölçümlerini yaparak aralarındaki uzaklık değişimini elde ettik. Depremdeki etkileri şöyle söyleyebiliriz, (Kahramanmaraş- Gaziantep arasını işaret ederek) sıcaktan soğuğa geçiş çizgisi belirmekte. Burada fayın kırılma çizgisi olarak belirledik. Yaklaşık olarak 3.8-4 metre civarında bir yer yüzeyi değiştirmesi olduğunu söyleyebiliriz. Sol yanal atımlı bir fay olduğu için kuzey bölümlerinin güneybatıya, fayın altında kalan bölgelerin ise kuzeydoğu yönünde hareket ettiğini görmekteyiz. İkinci depremde, farklı desen ve renkler görünmekte. İkinci depremin bize verdiği yer değiştirme miktarı 3 ila 3.5 metre arasında değişmekte. Fay hattının üstte kalan kısmı güneybatıya doğru, altta kalan kısım ise tam tersi hareket ediyor. Tam rakamları vermek gerekirse fayın altında kalan (Hatay, Kilis, Gaziantep, Adıyaman illerini kapsayan bölge) bölgede 2.7 metre kuzeydoğuya hareket varken, fayın üstünde kalan bölgede 1.1 metre güneybatıya bir hareket var. 3.8, hatalarla birlikte 4 metreyi bulduğunu söyleyebiliriz. Altta kalan kısım daha fazla hareket etmiş. Gaziantep ve Kilis’te olan genel tabaka kuzeydoğuya hareket etmiş ama Malatya, Kahramanmaraş ve Osmaniye güneybatıya doğru hareketini gerçekleştiriyor. Arap levhası, Van-Diyarbakır üzerine bir hareket yapıyor. Kahramanmaraş ile Gaziantep arasında birbirinden uzaklaşma var” dedi.

“DEPREMDEN EN FAZLA ETKİLENEN ALAN HATAY BÖLGESİ”

Hatay’ın zemin yapısı sebebiyle depremden en çok etkilenen alan olduğuna vurgu yapan Bayık, “Renklerden görüldüğü gibi en fazla etkilenen alan Hatay bölgesi olmuştur. Bu da zemin yapısıyla ilgili bir durum. Fayın kuzeyinde kalan illere genel olarak baktığımızda Osmaniye, Kahramanmaraş ve Adıyaman’ın güneybatıya yaptığı hareket çok bariz belli. Diğer iller de kuzeybatıya hareket ediyor. Bu tür fayların özelliği yatay hareketlerin fazla olması ama düşey hareketler de olabiliyor. Fayın bir bıçak gibi kestiğini düşünürsek üst tarafta kalan kısımlar bir buçuk 2 metre arası yükselme gösterirken, Antep ve Kilis tarafı da yarım metre yükselme göstermiştir. Yani aralarında 1 metreye yakın düşeyde bir fark ortaya çıkmıştır” ifadelerine yer verdi.