Olasılık üzerine kurulmuş bir düşünce olan sonsuz maymun teoremi nedir diye soranlar olabilir. Kimin olduğunu ve hangi tarihte ortaya çıktığını merak edenler için bu teorem, yazar Jorge Luis Borges’e ait olduğu kabul edilse de aslında çok daha eskiye uzanır. Sonsuz maymun teoremi ne zaman bulundu diye soranlar için bu görüş, 1939 tarihinde yazarın “The Total Library” isimli eserinde ortaya atılmıştır. Sonsuz maymun teoremi tam olarak nedir?

Sonsuz Maymun Teoremi Nedir?

Sonsuz maymun teoremi, bir daktilonun klavyesine rastgele yazı yazan bir maymunun neredeyse dünyadaki tüm eserleri yazabileceğini ortaya atan bir teoremdir. Bu görüşe göre herhangi bir maymun, William Shakespeare’in bütün yapıtlarını neredeyse yazabilir.

Bir matematik teoremi olarak tamamen olasılığa dayanır. Gelişigüzel bir şekilde daktilo tuşlarına basan maymun, neredeyse anlamlı birçok metin oluşturabilir. Bu görüşün dikkat çekmek istediği esas nokta ise sonsuzluk ile ilgili düşünmenin yarattığı tehlikedir. Buna göre bir maymunun, Shakespeare’in herhangi bir eserini aynı şekilde yazması oldukça düşük bir ihtimaldir, ancak sonsuzluğa uzandığında meydana gelme ihtimali küçük de olsa bulunur.

Sonsuz maymun teoremi, Aristoteles’e ait “Oluş ve Bozuluş” adlı yapıt ile Cicero’nun “Tanrıların Doğası” eserine dayanır. Fransız matematikçi Pascal ve İrlandalı şair ve yazar Jonathan Swift’in de görüşleri, bu teoremin ortaya çıkmasında etkili olmuştur.

Sonsuz Maymun Teoremi Kanıtı Nedir?

Söz konusu teoremin doğru anlaşılması için bir ispat bulunur. Buna göre, “maymun” yazmak için 50 tuşa sahip olan bir daktilonun tuşlarına rastgele bir şekilde basıldığında, yazılan ilk harfin m çıkma ihtimali 1/50’dir. Bununla birlikte ardından gelen harfin a olma ihtimali de aynı şekilde 1/50’dir. Sonuç olarak ilk harflerin, maymun kelimesindeki harflerden olma ihtimali ise matematiksel olarak şu şekilde gösterilir:

(1/50) × (1/50) × (1/50) × (1/50) × (1/50) × (1/50) = (1/50)6 = 1/15.625.000.000