Redif Nedir? 

Dizelerin sonunda tekrarlanan, yazılışı ve görevi aynı olan kelimelere redif denir. Arapça kökenli bir sözcük olan redif kelimesinin sözlük anlamı, birini takip etmektir. Bu kelime 11. yüzyıldan itibaren edebiyatta terim anlamında kullanılmaya başlanmıştır. 

Redif Özellikleri Nelerdir?

 1- Hem halk edebiyatı hem de divan edebiyatı şairleri, şiirlerinde redif kullanmıştır. 

 2- En çok redif kullanılan nazım biçimleri gazel, terkib-i bend ve kasidedir. 

 3- Redifler, mısraların sonunda yer alır. 

 4- Kafiyelerin öncesindeki ses ve harf benzerlikleri redif değildir. Çünkü redifler, her zaman kafiyeden sonra gelir. 

 5- Her kafiyeli şiirde redif yoktur fakat her redifli şiirde kafiye vardır. 

6- Şiirlerinde en fazla redif kullanan Divan şairlerinden bazıları şunlardır: Fuzuli, Bağdatlı Ruhi, Fehim-i Kadim, Ruhi, Hayrabolulu Mahvi ve Niyazi-i Mısri 

 7- 17. yüzyılda divan edebiyatında sebk-i hindi akımının yaygınlık kazanması ile birlikte şiirde anlam ön plana çıkmıştır. Bu nedenle birçok şair, redif yerine kafiye ve mazmun kullanmayı tercih etmiştir. 

Redif örnekleri nelerdir?

A- Ek Halinde Redifler 

Örnekler 

1- Yari gördüm ya ondan ayırmam gayrı gözümü 

 İster ayıpla ister zemmet ben de sakınmam sözümü 

Göz ve söz kelimelerinde zengin kafiye vardır. 

 Bu kelimelere getirilen ”ümü” ekleri ek halindeki rediflerdir. 

2- Yıktın, viran eyledin, bakmadın gözyaşıma 

 Harap ettin hanemi, zehir kattın aşıma 

Gözyaşıma – Aşıma 

Aş kelimesi, yaş sözcüğünün içinde yer alır. Buna divan edebiyatında cinas denir. Yukarıdaki beyitte cinaslı kafiyeden sonra gelen -ıma eki redif olarak kullanılmıştır. 

B- Kelime Halinde Kullanılan Redifler 

Tut-i mucize-gûyem ne desem laf değil 

 Çerh ile söyleşemem ayinesi saf değil 

17. yüzyılın en önemli divan şairlerinden biri olan Nefi’ye aittir. Nef’i bu beytinde tam kafiye ve kelime halinde redif kullanmıştır. 

Laf – Saf: Tam kafiye 

 Değil: Redif 

C- Kelime Grubu Halinde Kullanılan Redifler 

Aça baksan sana tok gibi gelir 

 Aza baksan sana çok gibi gelir 

 Be hey her şeyi ters gören gafil 

 Varı görsen sana yok gibi gelir 

Yukarıdaki dörtlükte hem tam kafiye hem de kelime grubu halinde redif kullanılmıştır. 

Yok – Tok – Çok kelimelerinde iki harf benzerliği (ok) olduğu için tam kafiye vardır. 

 ”Gibi gelir”